Go to content

Provisieverbod

Adviseurs, bemiddelaars en beleggingsondernemingen, zoals banken, beleggingsadviseurs en vermogensbeheerders ontvangen door het provisieverbod alleen nog directe vergoedingen van consumenten.

Beleggingsondernemingen

Het provisieverbod moet er toe leiden dat beleggingsondernemingen, zoals banken, beleggingsadviseurs en vermogensbeheerders alleen nog directe vergoedingen van de beleggers ontvangen.

Financiële dienstverleners

Door het provisieverbod worden de financiële banden tussen banken en verzekeraars enerzijds en adviseurs en bemiddelaars anderzijds doorgeknipt. U stuurt uw klant bij advies en bemiddeling bij sommige financiële producten een rekening voor uw werkzaamheden. Door het doorknippen van de financiële banden met aanbieders bent u vrijer om u volledig op het belang van uw klant te richten.

Veelgestelde vragen

Hoe berekent u advies- en distributiekosten?

Om de advies- en distributiekosten te berekenen voor producten die onder het provisieverbod vallen moeten directe aanbieders een kostprijsmodel opstellen. Het kostprijsmodel is van toepassing op alle kosten die door de directe aanbieder worden gemaakt in het directe kanaal vanaf het eerste klantcontact tot het sluiten van de overeenkomst.
 
Het kostprijsmodel geldt dus voor directe aanbieders die zelf financieel advies geven over producten die onder het provisieverbod vallen en voor aanbieders die deze producten ‘execution only’, dat wil zeggen zonder advies, aanbieden.

Hoe kunt u omgaan met afrondingen van kostprijzen?

Uit een informatieverzoek van de AFM van mei 2013 blijkt dat aanbieders de uitkomsten van het kostprijsmodel in veel gevallen vertalen naar een commercieel tarief dat afgeronde getallen kent. De wens van marktpartijen om de prijs van de dienstverlening in ronde getallen weer te geven is begrijpelijk.
 
Bij afronding moeten aanbieders er wel rekening mee houden dat de uiteindelijke in rekening te brengen advies- en distributiekosten een afspiegeling moeten zijn van de daadwerkelijk gemaakte kosten voor de advies- en distributiedienstverlening. Een (grote) afwijking kan er immers toe leiden dat de weergave van de kosten in het DVD niet overeenkomt met de werkelijke kosten. Een afronding binnen een bandbreedte van 5 procent van de kostprijs lijkt de AFM niet onredelijk.

Mag u een gratis oriëntatiegesprek aanbieden?

Ja. Directe aanbieders en onafhankelijke adviseurs/bemiddelaars mogen klanten een gratis oriëntatiegesprek aanbieden. In de oriëntatie kunnen aanbieders de klant duidelijk maken hoe de dienstverlening eruit zal zien en wat de kosten hiervan zijn. Als de klant besluit om een advies af te nemen, dan moeten aanbieders deze kosten rechtstreeks bij de klant in rekening brengen.

Geen specifiek advies

Meestal is één gesprek voldoende voor een oriëntatie. Het is niet de bedoeling dat er tijdens een oriëntatiegesprek specifiek advies wordt gegeven, bijvoorbeeld door concreet naar de situatie van de klant te kijken. Zodra wordt overgegaan tot advisering, moeten advieskosten in rekening worden gebracht bij de klant.
Uiteraard kunnen aanbieders klanten ook in de beheerfase een kostenloze oriëntatie op de dienstverlening aanbieden.

Moet een externe accountant het kostprijsmodel controleren?

Aanbieders die zelf financieel advies geven over producten die onder het provisieverbod vallen of deze producten ‘execution only’ aanbieden, moeten een kostprijsmodel opstellen om de advies- en/of distributiekosten te bepalen. Dit kostprijsmodel moet door een accountant op juistheid worden gecontroleerd. Daarnaast moet een accountant jaarlijks controleren of de begrote kosten voor advies en distributie juist en volledig zijn toegerekend aan de financiële producten.
 
De accountantscontrole is opgenomen om te waarborgen dat de advies- en distributiekosten die in het dienstverleningsdocument opgenomen moeten worden, aansluiten bij de begrote kosten.
 
De controle op het kostprijsmodel moet door een externe accountant worden uitgevoerd. Dit kan bijvoorbeeld de externe accountant zijn die de jaarrekening van de directe aanbieder controleert.

Onder welke voorwaarden kan een beleggingsonderneming waar de beleggingsrekening van de klant wordt aangehouden, in opdracht van de klant een betaling doen aan een andere beleggingsonderneming?

Het uitgangspunt van het provisieverbod is dat de klant rechtstreeks betaalt aan de beleggingsonderneming. Zo wordt voorkomen dat de beleggingsonderneming gestuurd wordt door betalingen van derden en wordt de beleggingsonderneming beter in staat gesteld om (uitsluitend) in het belang van de klant te handelen.

Betalingen vanaf de beleggingsrekening van de klant aan de beleggingsonderneming kunnen onder voorwaarden een rechtstreekse betaling zijn. De klant dient zich ervan bewust te zijn dat deze betalingen namens hem zijn verricht en dat het bedrag en de frequentie van de betalingen zijn overeengekomen tussen de klant en de beleggingsonderneming, en niet door een derde partij zijn vastgesteld. Ook moet de betaling rechtstreeks, en dus niet via derden verlopen. Als niet aan alle voorwaarden is voldaan, dan is het geen rechtstreekse betaling.

Let wel, als de betaling ziet op dienstverlening die geen verband heeft met effecten, kan er sprake zijn van het verlenen van een betaaldienst door de beleggingsonderneming waar de beleggingsrekening van de klant wordt aangehouden. Voor het verlenen van betaaldiensten is mogelijk een vergunning van DNB vereist.