Kostentransparantie pensioenfondsen

Deelnemers betalen pensioenfondsen voor het beheer van hun pensioengelden. Over de hoogte en herkomst van de kosten moet een pensioenfonds transparant zijn in het jaarverslag. De kosten die een pensioenfonds maakt, hebben namelijk invloed op de pensioenuitkomst van de deelnemer.

Kosten in de juiste context

Pensioenfondsen hebben in aanvulling op de wettelijke verplichtingen (zie kader) met elkaar afspraken gemaakt over het openbaar maken van kosten met een toelichting erbij. Deelnemers moeten van hun pensioenfonds in het jaarverslag een adequate uitleg krijgen over de kosten, waarbij duidelijk hoe de beleidskeuzes van het fonds daarop invloed hebben gehad. Dit maakt een inhoudelijke discussie mogelijk over de hoogte van de kosten, de beleidskeuzes en het evenwicht tussen kosten en baten.

Kosten voor het pensioenbeheer hangen samen met de aard en omvang van het fonds, maar ook met het geboden serviceniveau. Kosten voor vermogensbeheer hangen samen met rendement en risico en moeten daarom altijd in die context worden uitgelegd.

Rapportage van de hoogte van kosten

Meer weergeven

Kostentransparantie start met een correcte rapportage van de hoogte van kosten. Op grond van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling (Wvb) en het Besluit uitvoering Pensioenwet (BuPw) dient een pensioenfonds in het bestuursverslag informatie te geven over de uitvoeringskosten in het verslagjaar. Hierbij dienen de kosten uitgesplitst te worden in drie categorieën: pensioenbeheer-, vermogensbeheer- en transactiekosten. Voor elk van deze categorieën toont het pensioenfonds het totaalbedrag en de verhouding (bedrag per deelnemer of percentage van het belegd vermogen). Samenvattend rapporteert een pensioenfonds dus:

De administratieve uitvoeringskosten als totaalbedrag;
De administratieve uitvoeringskosten als bedrag per deelnemer of pensioengerechtigde;
De kosten van vermogensbeheer als totaalbedrag;
De kosten van vermogensbeheer als percentage van het in het verslagjaar gemiddeld belegde vermogen;
De transactiekosten als totaalbedrag;
De transactiekosten als percentage van het in het verslagjaar gemiddeld belegde vermogen.

Hierbij dienen de kosten van vermogensbeheer en transactiekosten gescheiden van elkaar te worden getoond.

Kosten in premieregelingen zichtbaarder voor deelnemers

Deelnemers van premieregelingen zien de gemaakte kosten op het jaarlijkse pensioenoverzicht. Verantwoording van en transparantie over gemaakte kosten wordt daarmee na de transitie, als alle opbouw plaatsvindt in premieregelingen, zo mogelijk nog belangrijker. Kostentransparantie en -verantwoording heeft dan ook de blijvende aandacht van de AFM.

Publicaties

De afgelopen jaren heeft de AFM in meerdere rapporten aanbevelingen gedaan aan pensioenfondsen met betrekking tot kostentransparantie. Deze rapporten zijn via de links hieronder te raadplegen. Daarnaast heeft de Pensioenfederatie de Aanbevelingen Uitvoeringskosten gepubliceerd. Deze handreiking geeft een pensioenfonds handvatten voor de weergave en de verantwoording van de hoogte van de kosten. Hiermee onderschrijft de sector, net als de AFM, het belang van kostentransparantie.

AFM nieuwsbericht: Pensioenfondsen te weinig transparant over kosten (april 2021)