Geschiktheidstoets: zorgvuldig advies en vermogensbeheer
Beleggingsondernemingen die beleggingsadvies of individueel vermogensbeheer verlenen, dienen zorgvuldig met hun klanten om te gaan en alleen adviezen te geven die aansluiten bij de persoonlijke situatie van de klant.
Verplichtingen geschiktheidstoets
Beleggingsondernemingen die beleggingsadvies geven of een individueel vermogen van een klant beheren, zijn verplicht de klant te vragen naar hun financiële positie, doelstellingen, risicobereidheid, kennis en ervaring. Het beleggingsadvies of de wijze van het beheer moet mede gebaseerd zijn op deze informatie. Deze informatie en een toelichting waarom het advies aansluit bij deze informatie moet ook worden opgenomen in de geschiktheidsverklaring die aan de klant wordt verstrekt.
Ondersteuning bij de invulling van de geschiktheidstoets binnen uw organisatie
De AFM en de Europese toezichthouder ESMA hebben verschillende leidraden (AFM) en richtsnoeren (ESMA) gepubliceerd. Deze kunnen u ondersteunen bij het uitvoeren van uw werkzaamheden als beleggingsadviseur of vermogensbeheerder. Hieronder staat een aantal van deze leidraden en richtsnoeren. Per document wordt kort toegelicht over welk aspect van de dienstverlening het gaat.
Leidraad advies- en vermogensbeheerdienstverlening
In deze leidraad doet de AFM aanbevelingen voor een goede adviespraktijk die beleggingsondernemingen kunnen ondersteunen bij het verbeteren van hun beleggingsdienstverlening. Beleggingsondernemingen kunnen hiermee beoordelen of er ruimte is voor verbetering bij beleggingsadvies of individueel vermogensbeheer. Daarnaast bieden de aanbevelingen en voorbeelden uit de leidraad aanknopingspunten voor de praktische invulling van deze verbeteringen.
Leidraad invulling van de zorgplicht bij (semi)automatisch vermogensbeheer
Groeiende technologische mogelijkheden, een lage rente-omgeving en de behoefte aan opbouw van vermogen bij de consument zorgen ervoor dat er nieuwe beleggingsconcepten ontstaan, zoals (semi)automatisch vermogensbeheer (SAV). In deze leidraad geeft de AFM duiding over de invulling van de zorgplicht bij online dienstverlening en in het bijzonder voor SAV. Innovatie en vernieuwing is goed, maar moet wel in het belang van de klant zijn. De AFM verwacht van marktpartijen dat zij gebruik maken van deze leidraad, zodat zij kunnen voldoen aan hun zorgplicht en de kwaliteit van het vermogensbeheer verhogen.
Leidraad kwalificatie innovatieve dienstverlening
De AFM ontvangt regelmatig vragen van marktpartijen over innovatieve bedieningsconcepten op het gebied van beleggingsdienstverlening. Vaak gaan deze vragen over interpretaties van het wettelijk kader. In deze leidraad geeft de AFM antwoord op drie belangrijke vragen:
- Wanneer is er sprake van beleggingsadvies?
- Wanneer is er sprake van vermogensbeheer bij het opvolgen van aanbevelingen?
- Is het mogelijk om eenmalig een beleggingsportefeuille te checken
Leidraad informatie over risicoprofielen
Beleggingsondernemingen gebruiken verschillende profielnamen en doen andere aannames over welke beleggingen passen binnen een risicoprofiel. Hierdoor zijn risicoprofielen voor veel consumenten onduidelijk. De leidraad informatie over risicoprofielen geeft consumenten meer duidelijkheid over de beleggingen en de risico’s achter risicoprofielen. Daarmee kan de consument adviezen en profielen ook beter met elkaar vergelijken. Beleggingsondernemingen kunnen deze leidraad dus gebruiken om hun risicoprofielen beter aan te laten sluiten op de risico’s en beleggingen die zij adviseren of beheren.
ESMA Richtsnoeren geschiktheid (in het Engels)
In deze richtsnoeren geeft ESMA meer duidelijkheid over bepaalde aspecten van de geschiktheidstoets, zodat deze bepalingen doorlopend en consistent worden toegepast door beleggingsondernemingen. De richtsnoeren zien onder andere op de informatieverstrekking aan de cliënt over het doel van de geschiktheidstoets, de informatie die bij de cliënt wordt ingewonnen en het updaten daarvan, het matchen van de informatie van de klant met een geschikte portefeuille en de kennis en expertise van werknemers van de beleggingsonderneming.
ESMA Q&A’s over geschiktheid (in het Engels)
Daarnaast heeft ESMA ook Q&A’s opgesteld waarin zij invulling geeft aan bepaalde onderdelen van de geschiktheidstoets, zoals de verplichting van een onderneming rondom de geschiktheidsverklaring of wat een onderneming moet doen wanneer een cliënt een transactie in een ongeschikt instrument wil doorzetten of geen inzicht in zijn financiële situatie wil geven. De vragen die zien op geschiktheid zijn te vinden in hoofdstuk 2 van de Q&A’s.