Aanpak nodig om gebruik van buy now pay later door minderjarigen te stoppen

600.000 mogelijke BNPL-transacties door minderjarigen

Onderzoek van de AFM toont aan dat er in 2023 via rekeningen op naam van een minderjarige bijna 600.000 iDEAL transacties zijn verricht die te linken zijn aan BNPL-aanbieders. Het gemiddelde bedrag was zo’n €50. Het gaat hierbij om (hoofdzakelijk) gebruikers in de leeftijd 13 tot en met 17 jaar oud die waarschijnlijk de leeftijdscontroles van BNPL-aanbieders omzeilen. Er bestaat een reëel risico dat deze transacties ongeoorloofd BNPL-gebruik betreffen. Aan minderjarigen mag in beginsel geen (BNPL-)krediet worden verstrekt. In de eigen gedragscode van de branche staat opgenomen dat BNPL-aanbieders eisen dat hun klanten minstens 18 jaar oud zijn. De AFM roept de BNPL-sector en de wetgever op om op korte termijn tot een aanpak te komen die het gebruik van BNPL door minderjarigen effectief stopt.

Consumenten onder de 35 jaar missen vaker betalingstermijnen

De AFM Marktupdate laat zien dat de BNPL markt opnieuw is gegroeid. In 2022 hebben de BNPL-aanbieders zo’n 45 miljoen transacties met een totaalwaarde van €4,8 miljard verwerkt. Het gemiddelde aantal transacties groeit het hardst onder gebruikers tussen de 18 en 24 jaar en stijgt met 32%. Consumenten onder 35 jaar betalen relatief gezien het vaakst aanmaningskosten en worden naar verhouding het vaakst overgedragen aan een incassobureau. De kosten die samenhangen met te laat betalen kunnen flink oplopen.

Gedragsexperiment: betaalherinnering per sms is effectief

Wij moedigen BNPL-aanbieders aan om ervoor te zorgen dat meer klanten op tijd betalen en dat minder klanten met kosten te maken krijgen. BNPL-aanbieder Riverty en de AFM onderzochten gezamenlijk het effect van een betaalherinnering per sms op het gedrag van meer dan 34.000 klanten. Deze relatief eenvoudige interventie bleek effectief. Het aandeel klanten dat te laat betaalde en waarbij kosten in rekening werden gebracht, verminderde met één op vijf.
Met dit soort aanpassingen kunnen BNPL-aanbieders het aantal klanten met aanmaningskosten omlaag brengen.

Voor aankopen van €100 gaat zo’n €40 retour

Uit het onderzoek van de AFM blijkt ook dat van iedere €100 die de klant met BNPL afrekent, er zo’n €40 retour gaat. Bij BNPL wordt het aankoopbedrag pas afgeschreven als de klant ervoor kiest bepaalde aankopen te houden en niet te retourneren. Daarnaast is het bezorgen en retourneren vaak gratis. Deze factoren kunnen eraan bijdragen dat klanten meer bestellen en retourneren dan nodig. Wij roepen de BNPL-sector op om, samen met de webshops en de klant, te komen tot transacties waarbij meer oog is voor de ecologische voetafdruk.

BNPL in 2026 onder toezicht van de AFM

In oktober 2023 is de herziene Europese Richtlijn Consumentenkrediet aangenomen. Als gevolg van deze regelgeving komt uiterlijk in november 2026 de BNPL-sector onder het toezicht van de AFM. De sector heeft al stappen gezet om de dienstverlening te verbeteren. Zo is er sinds oktober 2023 een gedragscode van kracht. De BNPL-aanbieders zullen nog verder moeten verbeteren in aanloop naar de nieuwe regelgeving.

Meer informatie

Marktupdate buy now pay later (pdf, 530 kB)
Klanten helpen om hun BNPL-rekening op tijd te betalen (pdf, 665 kB)
Sectorbericht over gedragscode BNPL