Nieuws 09/02/23

Voorlopige leidraad geeft richting bij opzetten en onderbouwen risicopreferentieonderzoeken

Met de Voorlopige leidraad risicopreferentieonderzoek geeft de Autoriteit Financiële Markten (AFM) pensioenuitvoerders richting en duidelijkheid bij het opzetten van het risicopreferentieonderzoek. Door het uitvoeren van een risicopreferentieonderzoek krijgen pensioenuitvoerders inzicht in de risicovoorkeuren van deelnemers. Dat inzicht is belangrijk om ervoor te zorgen dat de pensioenregeling past bij de risico’s die deelnemers willen lopen en kunnen dragen. Pensioenuitvoerders voeren immers een pensioenregeling uit voor hun deelnemers en beleggen het vermogen van die deelnemers.

In het kort

Wet biedt pensioenuitvoerders ruimte om onderzoek in te vullen
Leidraad risicopreferentieonderzoek geeft sector aandachtspunten mee
Input sector meegenomen bij opstellen leidraad
Praktische voorbeelden uit verkennend onderzoek verwacht in april

Wet biedt pensioenuitvoerders ruimte om onderzoek in te vullen

De wetgever heeft bewust gekozen voor een open norm voor het risicopreferentieonderzoek om innovatie niet in de weg te zitten, en maatwerk mogelijk te maken. Er is dan ook niet één juiste manier om invulling te geven aan het onderzoek. Binnen de vrijheid die de wet biedt kunnen pensioenuitvoerders zelf keuzes maken die passen bij de specifieke situatie van hun deelnemersgroep. Wij geven pensioenuitvoerders mee het doel van het onderzoek goed voor ogen te houden en gemaakte keuzes goed te onderbouwen, omdat die de uitkomsten van het onderzoek kunnen beïnvloeden.

Leidraad risicopreferentieonderzoek geeft sector aandachtspunten mee

Het risicopreferentieonderzoek bestaat uit een inventarisatie van hoeveel risico deelnemers willen nemen (risicotolerantie) en hoeveel risico zij kunnen dragen (risicodraagvlak). Voor beide onderdelen geven wij in de leidraad specifieke aandachtspunten mee, zoals:

Om te achterhalen hoeveel risico deelnemers willen nemen is een deelnemersuitvraag nodig. Rekening houden met de FRAME-criteria bij de vormgeving van de uitvraag zorgt ervoor dat uitkomsten zo objectief en bruikbaar mogelijk zijn.
Voor de bepaling van de risicohouding hebben pensioenuitvoerders ook inzicht nodig in de inkomenssamenstelling van deelnemers na pensionering. Dit inzicht kan via bronnenonderzoek worden verkregen, eventueel aangevuld met een uitvraag bij deelnemers zelf.
Bij de start van het onderzoek zullen uitvoerders goed moeten nadenken over verschillende groepen binnen de deelnemerspopulatie en hoe zij gemotiveerd kunnen worden de uitvraag in te vullen. Dit vergroot de bruikbaarheid van de uitkomsten.

Input sector meegenomen bij opstellen leidraad

We hebben waardevolle input ontvangen in gesprekken, rondetafels met partijen uit de pensioensector, en een schriftelijke feedbackronde. Deze input hebben we meegenomen bij het opstellen van de Voorlopige leidraad risicopreferentieonderzoeken (pdf; 360 kB).

Mocht het wettelijk kader nog gewijzigd worden bij de behandeling in de Eerste Kamer, dan kan dat uiteraard impact hebben op wat is opgenomen in deze leidraad. Daarom spreken we nog van een voorlopige leidraad. We publiceren nu al de voorlopige versie vanwege de behoefte in de sector om te weten waar men aan toe is.

Publicatie praktische voorbeelden uit verkennend onderzoek verwacht in april

Momenteel voert de AFM een verkennend onderzoek uit op dit thema bij een aantal pensioenuitvoerders dat beoogt op korte termijn over te stappen naar het nieuwe pensioenstelsel. Wij streven ernaar de sector in april te informeren over de bevindingen van dit onderzoek. Met behulp van concrete (niet herleidbare) voorbeelden uit de verkenning zal in die publicatie een nadere vertaling van de leidraad naar de praktijk gemaakt worden.