AFM Jaarverslag 2022: oproep om lange termijn in het vizier te houden
De aanhoudende crises moeten niet afleiden van het maken van langetermijnplannen en -beleid. Die oproep doet AFM-bestuursvoorzitter Laura van Geest bij de presentatie van het jaarverslag 2022 van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). 'Crises lijken verworden tot een constante en bij de aanpak daarvan ligt de focus terecht op snel en daadkrachtig optreden. Maar wie een duidelijke koers wil varen, heeft een stip op de horizon nodig.'
In het kort
- Langetermijnbeleid geeft stabiliteit op financiële markten
- Toezicht op groene claims bij financiële producten prioriteit voor AFM
- Toenemende digitalisering bij verzekeringen
- AFM zet puntjes op de i voor pensioentoezicht
De AFM kijkt terug op een jaar dat optimistisch begon met een einde aan de coronapandemie. De inval in Oekraïne, de enorme stijging van de gasprijs en de recordhoogte van de inflatie zorgden vlug voor een stemmingsomslag. Het afgelopen jaar zag de AFM ook op de financiële markten de gevolgen daarvan. De verhoging van de rentes door centrale banken leidt tot een herwaardering van risico’s met een daling van de huizenprijzen en turbulentie op de kapitaalmarkten.
In die woelige wereld, inclusief de recente onrust op de financiële markten door problemen bij banken in de VS en Zwitserland, vraagt de AFM-bestuursvoorzitter aandacht voor de lange termijn. 'Voorspelbaarheid draagt bij aan stabiliteit. En stabiliteit geeft vertrouwen en zorgt daarmee ook voor welvaart in ons land', stelt Laura van Geest. 'Wie niet nadenkt over de lange termijn, bijvoorbeeld op het gebied van digitalisering, wordt straks verrast door ontwikkelingen. Dan kunnen zaken ineens een probleem worden. En paniekvoetbal geeft zelden mooie goals.'
Digitalisering
Zelf keek de AFM recent naar hoe de verzekeringsmarkt er over 10 jaar uit zou kunnen zien. De onderzoekers verwachten dat digitalisering en het gebruik van data kunnen leiden tot een sterke personalisatie van verzekeringen. Dat biedt voordelen zoals een betere dienstverlening, een aanbod op maat en meer keuze. Tegelijkertijd waarschuwen de onderzoekers voor een toenemende kwetsbaarheid van consumenten met als uiterste gevolg onverzekerbaarheid. De toename van buitenlandse partijen maakt het Europese toezicht extra belangrijk.Duurzaamheid
Een belangrijk aandachtspunt voor de AFM is duurzaamheid en de transparantie van bedrijven daarover. Recent bestudeerde de AFM de onderbouwing van veel groene claims van bedrijven die hun vervuilende uitstoot compenseren met carbon credits. Deze credits, waarmee ergens anders vervuilende CO2 uit de lucht wordt gehaald, blijken vaak onvoldoende onderbouwd, zo zagen de onderzoekers (pdf, 4.1 MB). Daarbij plaatst de AFM nog een andere kanttekening: de hoeveelheid CO2 die verhandelbaar is, is eindig. Er kan maar zoveel uit de lucht worden gehaald en elders worden opgeslagen. Dat besef ziet de AFM nog niet terug bij bedrijven en in de prijzen die hiervoor worden gerekend.Pensioenen
De Eerste Kamer stemt op korte termijn over het nieuwe pensioenstelsel. Het komende jaar staat in het teken van het toezicht op de ingezette transitie naar het nieuwe stelsel door de pensioensector. 2022 stond in het teken van de voorbereidingen daarop met de publicatie van diverse leiddraden, zoals de voorlopige leidraad keuzebegeleiding. Recent verscheen nog de leidraad communicatieplannen. Dit jaar monitort de AFM nadrukkelijk of de sector handelt conform de leidraden.Jaarverslag
Met het jaarverslag geeft de AFM inzicht in haar activiteiten en behaalde resultaten in 2022, inclusief de jaarrekening. Daarnaast is dit jaar voor het eerst ook het sociaal jaarverslag openbaar gemaakt over de medewerkers en het gevoerde sociale beleid.
Uitgeschreven tekst visual
In deze visual halen we per toezichtgebied de belangrijkste punten uit 2022 aan.
Financiële dienstverlening
- Wij hebben in de voorbereiding van het nieuwe pensioenstelsel diverse leidraden opgesteld voor de sector. Hierin verduidelijken wij onze verwachtingen ten aanzien van de bescherming van deelnemers.
- Correcte en volledige informatie is voor beleggers van belang. Wij stelden handvatten op om te komen tot realistische verwachte rendementen voor vermogensbeheer en beleggingsadvies. Beleggingsondernemingen hebben hun kosteninformatie verbeterd.
- We hadden aandacht voor de kansen en risico’s van achteraf betalen, namen het acceptatiebeleid bij hypotheekverstrekking onder de loep en onderzochten de toepassing van nieuwe leennormen op consumptief krediet.
Kapitaalmarkten
- We hadden aandacht voor de kansen en risico’s van achteraf betalen, namen het acceptatiebeleid bij hypotheekverstrekking onder de loep en onderzochten de toepassing van nieuwe leennormen op consumptief krediet.
- Door de marktontwikkelingen is ons toezicht op de energiemarkt (carbon en TTF-gas) aangescherpt. Ondanks de toegenomen volatiliteit en marginverplichtingen bleef er voldoende liquiditeit in de markt.
- Onderzoek onder Handelaren voor Eigen Rekening liet zien dat er steeds meer gebruik wordt gemaakt van machine learning in de handelsalgoritmes. Gezien de risico’s van deze algoritmes is ons toezicht geïntensiveerd.
Assetmanagement
- Beleggers kiezen vaker voor een belegging met een duurzame doelstelling. En hoewel de kwaliteit van de duurzaamheidsinformatie wel toeneemt, is er nog steeds ruimte voor verbetering.
- Door aandacht voor beheersing van liquiditeitsrisico’s bij beleggings- instellingen met een open-end karakter dragen wij bij aan versterking van de robuustheid van markten.
- Samen met ESMA is de datakwaliteit van de periodieke fondsrapportages gecontroleerd. We hebben beheerders onder meer aanbevelingen gedaan ten aanzien van de berekening van leverage en Assets under Management.
Accountancy en verslaggeving
- We hebben zo’n 60 accountants- organisaties met een reguliere vergunning persoonlijk bezocht. Mede hierdoor kregen we meer inzicht in risico’s.
- Wij maken ons hard voor een goede verbinding tussen de financiële en niet-financiële prestaties door beursgenoteerde ondernemingen in hun verslaggeving.
- Wij zagen dat accountantsorganisaties hun poortwachtersrol in het signaleren en opvolgen van fraude(risico’s) nog beter kunnen oppakken.
Contact bij dit artikel
Wilt u het laatste nieuws van de AFM ontvangen?
Schrijft u zich dan in voor onze nieuwsbrief, dan houden wij u op de hoogte.