Waarom beleggen mensen (niet)?

De halfjaarlijkse AFM Consumentenmonitor is een van de manieren om de stem van de consument mee te laten wegen in ons toezicht. Op de consumentenmonitorpagina publiceren we de rapportages over bijvoorbeeld hypotheeksluiters of particuliere beleggers.

Waarom wel beleggen

De meting van eind 2020 liet zien dat een op de vijf huishoudens (1,6 miljoen mensen) belegt, wat 11% meer is dan in 2019. De behoefte aan meer rendement was voor twee derde (66%) van de startende beleggers de belangrijkste reden om te gaan beleggen. Ook gemak (53%) en juiste timing (40%) speelden een rol.

Waarom mensen niet beleggen

In steekproeven van rond de 800 respondenten die representatief zijn voor de Nederlandse bevolking op basis van leeftijd, geslacht, opleiding en regio, hebben we niet-beleggers gevraagd waarom ze niet beleggen. Een respondent mocht meerdere antwoorden geven.

Zowel in voorjaar 2020 als in de meting van april van dit jaar, is gebrek aan kennis de meest genoemde reden om niet te beleggen (zie grafiek), al daalde het percentage mensen dat dit als reden aangaf wel: in 2020 noemde de helft dit nog als reden, in 2021 is dit gedaald naar 42%. Ruim een derde van de niet-beleggers geeft aan niet te beleggen omdat ze zeggen geen (spaar)geld te hebben om mee te beleggen. Vorig jaar vond een vergelijkbaar aantal respondenten (35%) beleggen te riskant. Dit percentage is nu gedaald naar 28%.

Duurzaam financieel welzijn

Mijn collega Barbara Nieuwenhuijsen schreef vorig jaar een column voor Fondsnieuws: 'Het risico van niet beleggen'. Beleggen kent risico’s en is niet geschikt voor iedereen. Maar voor sommige mensen die nu niet beleggen zou beleggen wel kunnen bijdragen aan duurzaam financieel welzijn. Voor bijvoorbeeld iemand die zelf zijn pensioen moet regelen, is beleggen van (een deel van) het vermogen waarschijnlijk beter dan sparen. Zonder risico geen rendement. Zoals Jos Heuvelman in de podcast al aangaf, onderzoekt de AFM ook op andere manieren wat de kenmerken zijn van mensen die niet beleggen, bijvoorbeeld via analyse van administratieve microdata van het CBS.

De missie van de AFM is om bij te dragen aan duurzaam financieel welzijn in Nederland. Zodat mensen voor wie beleggen een goede manier van vermogensopbouw is, ook daadwerkelijk (gaan) beleggen. Als toezichthouder wijzen we op de risico’s én kansen van beleggen.

 Wilte Zijlstra werkt sinds 2006 bij de AFM. Hij is toezichthouder bij team Consumentengedrag van het Expertisecentrum. Via zijn consumentenonderzoek haalt de AFM de stem van de consument van buiten naar binnen voor efficiënter en effectiever toezicht. Wilte is gepromoveerd evolutiebioloog. Voor hij bij de AFM kwam werken, gaf hij les en werkte hij bij een zorgverzekeraar.

Meer informatie