AFM zet in 2018 vol in op data-analyse om belegger te beschermen

De AFM signaleert 3 belangrijke trends waaruit risico’s voor financiële markten en consumenten voortkomen: toegenomen digitalisering, aanhoudend lage rente en de vervaging van de grenzen van financiële markten. Deze 3 trends versterken elkaar, vergroten daarmee de complexiteit en leiden tot nieuwe risico’s op de financiële markten. Een voorbeeld daarvan is de gamification van financiële producten. Het gaat daarbij om risicovolle beleggingsproducten zoals binaire opties, die met behulp van agressieve marketingtechnieken uit de online gaming- en kansspelindustrie op de markt worden gebracht.

Vernieuwen toezicht

De AFM beschrijft de risico’s en de toezichtaanpak om die te bestrijden in haar Agenda 2018. Om het toezicht te versterken investeert de AFM voortdurend in vernieuwingen. Een belangrijk voorbeeld is de inzet van gedragswetenschap om te beoordelen of financiële ondernemingen hun online omgeving inrichten in het belang van hun klanten. Ook gaat de AFM in 2018 voor het eerst gebruik maken van risicoprofielen, om zo aanbieders die het belang van hun klanten onvoldoende centraal stellen effectiever te kunnen identificeren.

“In 2018 gaan we meer investeren in data-analyse,” zegt AFM-voorzitter Merel van Vroonhoven: “Zo willen we de extra mogelijkheden die MiFID II ons biedt maximaal benutten. Aanbieders kunnen hun producten steeds gemakkelijker online en grensoverschrijdend aanbieden. Daarom is ook internationale samenwerking nodig om consumenten en andere beleggers te beschermen tegen schadelijke financiële producten en malafide aanbieders. Dat maakt extra focus op technologie en data in ons toezicht onontbeerlijk. Die vernieuwing zijn we in 2016 gestart en krijgt komend jaar een impuls door hier nadrukkelijk meer middelen en mensen voor in te zetten.”

Nieuwe risico’s 2018

Het gebruik van de financiële sector voor crimineel gedrag is een van de nieuwe risico’s die de AFM voor 2018 heeft geïdentificeerd. Door de inzet van moderne data-analyse krijgt de AFM beter zicht op de risico’s die onder meer beleggingsondernemingen lopen om (onbewust) te worden gebruikt voor financieel-economische criminaliteit. Dit stelt de AFM in staat overtredingen beter tegen te gaan.

Door de groeiende aandacht voor duurzaamheid en de toenemende vraag en aanbod van financiële producten met een duurzaam karakter, stijgt de behoefte aan betrouwbare informatie over duurzaamheidsdoelstellingen. De AFM brengt in 2018 in kaart welke financiële producten terecht een duurzaamheidslabel voeren.

Consumentenbescherming

Door de lage rente investeren kleine beleggers hun geld in beleggingen met een hoger risicoprofiel en vergroten consumenten hun schuldenlast. Daarom houdt de AFM de markt voor consumptief krediet, die omvangrijk is, extra in het vizier. De aanpak van leningen met hoge rentes en weinig aflossing, en waar consumenten vastzitten aan hun aanbieder (zogenoemde locked-up kredieten), wordt ook dit jaar voortgezet.

Op basis van gedragswetenschappelijke experimenten die in 2017 zijn gestart gaat de AFM samen met marktpartijen verder aan de slag om vooral de kwetsbare groep huizenbezitters met aflossingsvrije hypotheken te bewegen eerder af te lossen.

De AFM kondigt ook aan dat zij in 2018 start met het onderzoeken van aanbieders die evil nudges inzetten in hun digitale dienstverlening. Het gaat hier om het online aanbieden van financiële diensten in combinatie met agressieve marketing methoden. Daarmee wordt ingespeeld op het irrationele gedrag van consumenten, bijvoorbeeld bij het afsluiten van consumptief krediet. Hierdoor kunnen schulden ontstaan die niet (kunnen) worden afgelost.

Consumenten worden ook geconfronteerd met agressieve aanbieders van binaire opties en bepaalde contracts for differences (CFD’s). Dankzij MiFID II kan de AFM in 2018 beschermende maatregelen treffen tegen dit soort schadelijke producten en de malafide aanbieders daarvan. Op Europees niveau geeft AFM-voorzitter Merel van Vroonhoven hier leiding aan, als voorzitter van het Investor Protection and Intermediaries Standing Committee.

In 2018 blijft de AFM nauwgezet toezien op de afwikkeling van het uniform herstelkader voor rentederivaten door de betrokken banken.

Eerlijke werking kapitaalmarkten

Door nieuwe regelgeving zoals MiFID II en de Benchmarks Regulation (BMR) krijgt de AFM de beschikking over grote hoeveelheden extra data van partijen op de kapitaalmarkten. De inzet van data-analyse vergoot het inzicht van de AFM, waarmee marktmisbruik kan worden opgespoord en bestraft, eerlijke prijsvorming wordt gestimuleerd en marktpartijen effectiever kunnen worden gecontroleerd op naleving van hun verplichtingen. Deze inzet draagt eraan bij dat vraag en aanbod op de kapitaalmarkten eerlijk en efficiënt bij elkaar komen.

Kwaliteit wettelijke controles accountants

In 2018 gaat de AFM voor het eerst de geschiktheid van bestuurders en commissarissen van alle OOB-organisaties toetsen. Daarnaast richt de AFM zich op de wettelijke controles en de voortgang van de verbetermaatregelen van de overige OOB-organisaties.

Samen met andere toezichthouders in de wereld en marktpartijen gaat de AFM haar visie op de accountantssector verder ontwikkelen en bezien of er meer fundamentele veranderingen nodig zijn. Het doel is om de kwaliteit van wettelijke controles structureel op een hoger niveau te brengen.

Journalisten kunnen contact opnemen met Marieke Ziedses des Plantes, woordvoerder AFM, via 020 - 797 2039of marieke.ziedses.des.plantes@afm.nl.

Meer informatie