Betalingsbeschermers bij consumptief krediet
Het is belangrijk dat uw dienstverlening bij consumptief krediet en betalingsbeschermers zorgvuldig is. De AFM kijkt kritisch naar de advisering van consumptief krediet en eventuele bijproducten zoals betalingsbeschermers, die de risico’s van het krediet afdekken bij werkloosheid, arbeidsongeschiktheid of overlijden.
Geen directe beloning voor dienstverlening voor krediet
Voor de werkzaamheden bij consumptief krediet gelden andere beloningsregels dan voor de werkzaamheden bij betalingsbeschermers. Het is verboden om voor de werkzaamheden die gepaard gaan met het consumptief krediet een (directe) vergoeding te vragen aan klanten. Daarvoor ontvangt u de doorlopende provisie van de aanbieder van het krediet. Een overeenkomst waarin wel een vergoeding wordt gevraagd voor de werkzaamheden op het gebied van consumptief krediet, is vernietigbaar.
Redelijke beloning voor dienstverlening voor bijverzekeringen
Voor de werkzaamheden op het gebied van bijverzekeringen mag u wel een directe vergoeding in rekening brengen bij klanten. Deze vergoeding moet in verhouding staan tot de verrichte werkzaamheden en mag niet kennelijk onredelijk zijn. De hoogte van de vergoeding kan bijvoorbeeld worden afgeleid uit de daadwerkelijke tijdsbesteding, de complexiteit van de behoefte van de consument en de complexiteit van het verzekeringsproduct.
Scheid de dienstverlening voor krediet en voor bijverzekeringen
Het dienstverleningstraject voor het consumptief krediet en het traject voor de bijverzekeringen moeten duidelijk van elkaar zijn gescheiden. Wanneer dit niet gebeurt en werkzaamheden met betrekking tot consumptief krediet onder de noemer van betalingsbeschermers in rekening worden gebracht bij de klant, is er sprake van een verkapte vergoeding voor consumptief krediet. Dit is niet toegestaan.
Ook in uw communicatie naar consumenten moet u de dienstverlening duidelijk van elkaar scheiden. Het moet duidelijk zijn dat u beloond wordt voor alle werkzaamheden met betrekking tot het consumptief krediet met doorlopende provisie, en dat de eventuele directe vergoeding alleen betrekking heeft op onverplicht advies over en bemiddeling in betalingsbeschermers.
Moet u een betalingsbeschermer adviseren?
Wanneer een consumptief krediet wordt afgesloten, en de consument de risico’s die daarmee gepaard gaan af wil dekken, kan er ook nog worden geadviseerd en bemiddeld in betalingsbeschermers. Of dat gebeurt hangt af van de persoonlijke situatie en behoefte van de consument. Het is niet verplicht. Breng daarom bij de advisering van consumptief krediet de uitgangssituatie van de consument goed in beeld. Daarbij zijn de volgende twee vragen van belang:
Wat is het risico dat de consument loopt?
Inventariseer wat er verandert in de financiële positie van de consument als deze werkloos of (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt wordt en wat de financiële gevolgen zijn van overlijden voor directe nabestaanden.Kan en/of wil de consument zelf het risico dragen?
Om de wenselijkheid van één of meerdere betalingsbeschermers bij een consumptief krediet vast te stellen, is het van belang dat u vaststelt of de consument zelf bovengenoemde risico’s kan dragen. Eventuele andere voorzieningen – zoals lopende betalingsbeschermers – die de consument in het verleden al heeft getroffen om de financiële positie te beschermen moeten worden meegenomen in deze inventarisatie.Daarnaast is het van belang vast te stellen of de consument een inkomensverlies zelf op kan vangen, bijvoorbeeld door meer te gaan werken als de partner arbeidsongeschikt wordt of doordat de consument het uitgavenpatroon kan aanpassen. Naast de vraag of de consument het risico kan dragen, is het van belang vast te stellen of de consument het risico (deels) zelf wil dragen.
Als de consument het risico niet zelf wil dragen en aangeeft behoefte te hebben aan één of meerdere betalingsbeschermers, kan daarover een advies worden gegeven dat aansluit op de behoefte van de klant. Hiervoor mag een directe vergoeding van de klant worden gevraagd die niet kennelijk onredelijk is. Het advies dat is gegeven en de kosten die daarvoor in rekening worden gebracht dienen altijd goed verantwoordbaar te zijn.
In de praktijk is dit dienstverleningstraject vaak een beperkt traject. De meeste klantgegevens zijn al geïnventariseerd bij de dienstverlening voor het consumptief krediet. Daarnaast is het productaanbod van betalingsbeschermers klein. Als deskundig adviseur bent u bekend met de productvoorwaarden van dit beperkte productassortiment. Baseer het advies op de eerder ingewonnen informatie en kies een product dat daarop aansluit. Maak voor klanten inzichtelijk wat het product kost en wat de voorwaarden zijn. Leg alle relevante informatie vast in het dossier.
Betalingsbeschermer bij kleine kredieten
De AFM vindt dat betalingsbescherming bij kleine kredieten doorgaans niet in het belang van klanten is. Bij deze kredieten staan in veel gevallen de kosten van een betalingsbeschermer (zowel de advieskosten als de premie) niet in verhouding tot het beperkte risico dat wordt afgedekt. Daarnaast stelt de buffer, die is ingebouwd in de maximale leennorm van de VFN, de consument in staat zelf het beperkte financiële risico van het kleine consumptief krediet te dragen.