Mag de kleur van je auto de hoogte van de premie bepalen?

In een vorige blogpost schreef ik over prijsdiscriminatie (Iedereen zijn eigen prijs). Zeer actueel in deze tijd waarin Cambridge Analytica en Facebook jouw data delen met meer mensen dan alleen je vrienden.

Premieverschil autoverzekering

In het najaar van 2016 hebben we in de AFM Consumentenmonitor 871 Nederlanders met een autoverzekering gevraagd of bepaalde aspecten van invloed zijn op de hoogte van de premie van hun autoverzekering. Vrijwel iedereen noemt het aantal schadevrije jaren. Ongeveer twee derde noemt postcode of aantal gereden kilometers, en 60% de leeftijd van de bestuurder. Ruim een op de drie noemt motorvermogen, 13% kleur van de auto, en 38% vindt dat het automerk invloed kan hebben op de premie. Verschil in schade tussen verschillende automerken blijkt overigens altijd leuk voer voor een discussie.

Verschil mannen en vrouwen

Minder dan een op de vijf noemt geslacht, terwijl vrouwen net zoveel autoschade rijden maar lagere bedragen claimen. Ook raken mannen vaker gewond bij motorvoertuigongevallen dan vrouwen. Dit hangt wel voor een deel samen met mobiliteitsverschillen tussen mannen en vrouwen.

Volgens Europese regels uit 2012 moeten verzekeraars voor gelijke verzekeringsproducten voor mannen en vrouwen dezelfde tarieven hanteren. De autoverzekeraar mag de verschillende risico’s dus niet in zijn premie verwerken; de vrouwen ‘subsidiëren’ dus de mannen. Voor levensverzekeringen en pensioen heeft deze gedwongen gelijktrekking nog grotere implicaties omdat Nederlandse vrouwen gemiddeld ruim drie jaar ouder worden dan mannen. Hier loopt de subsidie’ dus de andere kant op.

Wat mag?

Premieberekening kan heel geavanceerd en specifiek met big data, zoals op basis van huisnummertoevoeging of met machine learning.

In het consumentenonderzoek hebben we ook gevraagd wat mag. Acht op de tien automobilisten vindt het niet acceptabel om de kleur van de auto mee te laten wegen bij het bepalen van de premie. En een kwart wil ook niet de premie afhangt van postcode, terwijl dit voor vrijwel alle autoverzekeringen wel zo is.

Veel kenmerken zijn een proxy, een benadering, voor daadwerkelijk gedrag. Jongeren hebben minder ervaring en rijden ruwer waardoor ze meer schade maken. Dus iedereen onder de 30 jaar betaalt meer premie. Eerlijker lijkt het om de ultra-voorzichtige 26-jarige te belonen voor zijn keurige rijgedrag en hem niet financieel de dupe te laten zijn van zijn roekeloze leeftijdsgenoten. Er zijn verzekeraars die gebruik maken van kastjes in de auto die daadwerkelijk rijgedrag meten. Rustig optrekken en op tijd remmen betekent een lager maandbedrag. Een kwart van de respondenten vindt dat iedereen zo’n kastje moet krijgen, bijna de helft (46%) vindt dat een slecht idee. De helft van ondervraagden zou zelf wel zo’n kastje in de auto willen in ruil voor een lagere verzekeringspremie.

De digitale wereld maakt het mogelijk om steeds meer aspecten mee te laten wegen bij het bepalen van de verzekeringspremie. Maar er lijkt wel een grens, niet alle informatie mag moreel gezien meegenomen worden. Alleen waar ligt die grens? Wat is de optimale en eerlijke balans tussen bijvoorbeeld risicoselectie door de verzekeraar, eigen verantwoordelijkheid van de automobilist en zijn privacy? En hoe lang moet je de gevolgen van een ongeluk(je) mee torsen in een hogere premie?

Reageer

Wat mag een autoverzekeraar gebruiken om de premie vast te stellen? Tot welke hoogte gaat ‘de vervuiler betaalt’ op? Welke gegevens mag een aanbieder wel of niet gebruiken om de premie te bepalen. Laat het me weten via wilte.zijlstra@afm.nl

 Sinds 2006 werkt Wilte Zijlstra bij de AFM. Hij is toezichthouder bij team Consumentengedrag van het Expertisecentrum. Via zijn consumentenonderzoek haalt de AFM de stem van de consument van buiten naar binnen voor efficiënter en effectiever toezicht. Wilte is gepromoveerd evolutiebioloog. Voor hij bij de AFM kwam werken, gaf hij les en werkte hij bij een zorgverzekeraar.