Een periodieke check van je financiële gezondheid

De AFM sluit zich aan bij de Nationale Coalitie Financiële Gezondheid

Er zijn steeds meer initiatieven die bijdragen aan financiële gezondheid. Bijvoorbeeld De Nationale Coalitie voor Financiële Gezondheid (NCFG). Dit is een coalitie van publieke en private organisaties die samen willen bouwen aan de financiële gezondheid van Nederlandse huishoudens, en heeft als hoofddoel dat het aantal huishoudens dat financieel ontoereikend of financieel ongezond is, in 2030 is gehalveerd. De doelen van de NCFG sluiten naadloos aan bij de missie van de AFM: duurzaam financieel welzijn in Nederland. Daarom is de AFM per 30 januari partnerorganisatie van de NCFG.

Periodiek Financieel Onderhoud (PFO): een periodieke check van je financiële gezondheid

Wie heeft het overzicht in het woud van pensioen, verzekeringen, hypotheken, sparen, beleggen? Dat is ingewikkeld, en daarom voor veel mensen (te) moeilijk om voor elkaar te krijgen. Niet nadenken over je toekomst, kop in het zand, is geen oplossing. Want vroeg of laat kan er iets gebeuren. Je inkomen kan dalen: door baanverlies, tegenvallend pensioen, ziekte of overlijden van je partner. Je inkomen kan ook stijgen, of je uitgavenpatroon verandert doordat je gezinssamenstelling wijzigt. Allemaal gebeurtenissen met gevolgen voor je financiële huishouden. Een periodieke (of incidentele) check van de financiële situatie is dan eigenlijk onmisbaar. De AFM noemt dat Periodiek Financieel Onderhoud (PFO). Zo’n check houdt in dat mensen op toegankelijke wijze inzicht krijgen in hun hele financiële situatie en worden gestimuleerd om hun financiële levensloop te regisseren.

Digitalisering biedt kansen

Als toezichthouder focussen we van nature graag op risico’s, maar steeds verdergaande digitalisering maakt ook dingen mogelijk. We zien veelbelovende tests, checks en tools. Daardoor zal een grote groep mensen zelf met de uitkomsten van zo’n check aan de slag kunnen gaan om inzicht te krijgen in hun financiële gezondheid.

Daarom is het ook goed nieuws dat nieuwe Europese regels (zoals EDI-Wallet, PSD3 en FIDAR) het voor consumenten steeds veiliger en gemakkelijker maken om hun financiële gegevens te verzamelen. Bijvoorbeeld gegevens over hun inkomsten zoals uitkering of AOW, of uitgaven zoals hypotheek, zorgpremie, of onvoorspelbare klimaatschade. Van overzicht is de stap naar inzicht al gemakkelijker. En, als dat nodig is, is de volgende stap hulp of advies.

Financiële hulp

Bij behoefte aan hulp en advies op het gebied van financiële gezondheid spelen professionals als budgetcoaches en financieel adviseurs een belangrijke rol. Ook ziet de AFM hier -net als de NCFG- een belangrijke rol weggelegd voor de werkgever. De werkgever is een vertrouwde partij en kan medewerkers een financiële check aanbieden. Naar aanleiding van de uitkomsten kunnen mensen met een financieel professional in gesprek gaan om tot aanpassingen en oplossingen te komen.

Meer weerbaarheid, minder financiële stress

We realiseren ons dat een financiële gezondheidscheck geen wondermiddel is. Het voorkomt immers geen persoonlijke tegenslagen en vormt geen oplossing voor alles. Maar effectief periodiek financieel onderhoud kan mensen wel weerbaarder maken en voorzienbare teleurstellingen voorkomen. Net zoals een apk niet alle auto-ongelukken voorkomt, maar er wel voor zorgt dat er weinig ongelukken gebeuren die veroorzaakt worden door gebrek aan onderhoud. Preventie zorgt voor meer weerbaarheid en voor minder financiële stress. Het zou mooi zijn als we tot een nationale gestandaardiseerde aanpak voor een financiële gezondheidscheck kunnen komen. De AFM zet zich hier de komende jaren als partner van de NCFG graag voor in.

Wat gaan we doen?

We willen onderzoeken wat de kansen en belemmeringen zijn om het idee van een financiële gezondheidscheck verder te brengen. Natuurlijk weten we dat enkel het stimuleren van bewustwording niet voldoende is, en het daadwerkelijke gedrag van mensen vaak afwijkt van wat we zouden wensen. Daarom willen we een stap verder gaan en samen met ondernemingen, beleidsmakers en andere organisaties onderzoeken hoe mensen gestimuleerd kunnen worden om financieel gezonde keuzes te maken en hoe periodiek onderhoud hieraan kan bijdragen. Daarom gaan we in 2025 samen met Wijzer in Geldzaken, Nibud en marktpartijen gedragswetenschappelijke experimenten doen. Ook brancheorganisaties als Adfiz, de Nederlandse Vereniging van Banken en het Verbond van Verzekeraars zetten in op initiatieven, gericht op financiële gezondheid. In samenwerking met de NCFG en haar partners en vanuit onze rol als onafhankelijk toezichthouder willen we -waar we kunnen- de drempels hiervoor verlagen.

Dit is een blog van Eva-Lotte Bakker (afdelingshoofd van de AFM) over hoe de AFM bijdraagt aan de financiële gezondheid van Nederlandse huishoudens en Periodiek Financieel Onderhoud.