Nieuws 10/10/24

Kwaliteit hypotheekadvies: AFM ziet ruimte voor verbetering

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft een verkenning uitgevoerd naar de kwaliteit van het hypotheekadvies in Nederland. Wij zien goede voorbeelden maar ook oude en nieuwe aandachtspunten die nog niet in alle adviezen goed gaan. De AFM verwacht van hypotheekadviseurs dat ze aan de hand van het rapport bekijken welke onderdelen van hun adviesdienstverlening zij kunnen verbeteren.

In het kort

Adviseurs vragen over het algemeen alle verplichte elementen uit bij de klant
Verantwoorde woonlasten en risicobereidheid blijven aandachtspunten
Toegevoegde waarde van de adviseur tijdens het oriëntatiegesprek en de adviesfase
Verdere activiteiten van de AFM rondom de kwaliteit van het hypotheekadvies

Voor deze verkenning heeft de AFM aan 36 advieskantoren schriftelijke vragen gesteld. Daarbij zijn 60 hypotheekdossiers van deze 36 kantoren beoordeeld. Ook zijn er verschillende achtergrondgesprekken over de adviespraktijk gevoerd.

Adviseurs vragen over het algemeen alle verplichte elementen uit bij de klant

Uit de verkenning volgt dat adviseurs om een goed klantbeeld te krijgen informatie inwinnen over alle verplichte elementen van de adviesnorm (financiële positie, doelstellingen, risicobereidheid en kennis en ervaring). Het gebruik van adviessoftware helpt hierbij.

Verantwoorde woonlasten en risicobereidheid blijven aandachtspunten

De AFM-verkenning geeft geen representatief beeld van de hele markt. Niettemin valt op dat sommige onderwerpen in het hypotheekadvies een aandachtspunt blijven. Zo constateren wij dat bij het bepalen of de woonlasten wel verantwoord zijn, adviseurs niet altijd genoeg doorvragen naar het uitgavepatroon van de klant. Dat geldt ook voor tegenstrijdigheden in de risicobereidheid van een klant. Wij zagen dat ook daar niet altijd voldoende werd doorgevraagd. Er zijn adviseurs die deze elementen op een goede manier bespreken in hun adviespraktijk. Maar we verwachten dat alle adviseurs dit niveau inmiddels halen en waar nodig bij hun klant kritisch doorvragen op deze onderwerpen.

Toegevoegde waarde van adviseur tijdens het oriëntatiegesprek en de adviesfase

De adviseur kan van veel toegevoegde waarde zijn voor een klant. Tijdens het oriëntatiegesprek kan hij of zij de klant duidelijk maken dat een passende lening niet per definitie overeenkomt met het maximale leenbedrag. Tijdens de adviesfase is het van belang dat de adviseur verder gaat dan alleen het vervullen van de wensen van de klant. De adviseur dient een zelfstandige rol te vervullen en moet zorgen dat hij of zij zich niet alleen laat leiden door de klantwens. Het is belangrijk dat de adviseur toelicht hoe het advies tot stand is gekomen.

Verdere activiteiten van de AFM rondom de kwaliteit van het hypotheekadvies

Deze verkenning vormt het startpunt voor verdere activiteiten van de AFM rondom de kwaliteit van hypotheekadvies. Wij gaan in gesprek met stakeholders zoals brancheorganisaties, softwareaanbieders en opleiders om samen te kijken naar oorzaken en mogelijke verbeteringen. Daarbij gaan we verduidelijken wat nog niet goed gaat en toelichten hoe een adviseur, die nog niet voldoet, deze aandachtspunten kan verbeteren. De bekende leidraden worden in 2025 geactualiseerd en aangevuld met nieuwe voorbeelden. In de periode daarna starten we periodiek nieuwe onderzoeken om de kwaliteit van hypotheekadvies vaker te onderzoeken.