Communicatie over versoepelde indexatie: beter, maar niet altijd duidelijk en evenwichtig

Wij voltooien op dit moment ons onderzoek naar de deelnemerscommunicatie van de ruim 50 pensioenfondsen die gebruikgemaakt hebben van de Indexatie-AMvB 2023. Een vergelijkbaar onderzoek (pdf, 900 kB) deden we vorig jaar bij een aantal fondsen dat toen gebruik maakte van de Indexatie-AMvB 2022. De eisen aan deelnemerscommunicatie zijn na 2022 door de wetgever verder verduidelijkt, en na te lezen in de Algemene Maatregel van Bestuur over versoepelde indexatie uit 2023.  

Verbeteringen 

Ten opzichte van vorig jaar zien wij verbeteringen. Bijna alle pensioenfondsen leggen deelnemers uit dat versoepelde indexatie leidt tot een herverdeling van jong naar oud. Ook tonen pensioenfondsen de precieze financiële effecten voor verschillende generaties. We zien ook goede voorbeelden van evenwichtige, gelaagde communicatie: waarbij al in de eerste laag duidelijk wordt gemaakt dat het indexatiebesluit naast positieve effecten ook risico’s en negatieve effecten heeft. Ook zien we dat er aan deelnemers duidelijk wordt uitgelegd hóé het pensioenfonds alle belangen evenwichtig heeft afgewogen. 

Toch zien we dat de deelnemerscommunicatie bij sommige pensioenfondsen nog tekortschiet. Hieronder onze belangrijkste bevindingen. 

Generatie-effecten tonen niet altijd herverdeling 

Zoals gezegd tonen alle pensioenfondsen kwantitatieve generatie-effecten. Maar uit die grafiek of tabel blijkt niet altijd expliciet dat sprake is van herverdeling, zoals wettelijk wel is voorgeschreven. 

Communicatie niet in elke laag evenwichtig 

Ondanks de goede voorbeelden die we zagen, benoemt het merendeel van de pensioenfondsen mogelijke risico’s voor bepaalde groepen niet al in de eerste communicatielaag. Voor- en nadelen moeten op evenwichtige wijze gepresenteerd worden; ze moeten even goed vindbaar zijn. Informatie over nadelen (en informatie over de evenwichtige belangenafweging) mag je dus niet wegstoppen op een plaats waar de meeste deelnemers het waarschijnlijk nooit zullen vinden. Hiermee wordt de norm ‘duidelijk’ in de informatieverstrekkingsvereisten overtreden. 

Transparantie over belangenafweging ontbreekt 

Hoewel bijna alle pensioenfondsen benoemen dat versoepelde indexatie voor sommige groepen negatieve effecten heeft, onderbouwen veel fondsen niet waarom ze hun besluit desondanks evenwichtig vinden. 

Deelnemers niet of niet tijdig geïnformeerd 

Wie informatie over gebruik van de indexatie-AMvB niet verstrekt aan deelnemers, mag het ook ‘actief’ beschikbaar stellen. In dat geval informeer je deelnemers tijdig over de expliciete plaats waar de informatie te vinden is en leg je uit waarom het belangrijk is dit te lezen. Dit gaat nog te vaak mis. We zien dat veel pensioenfondsen niet expliciet duidelijk maakten waar informatie over de onderbouwing van het besluit en de generatie-effecten te vinden is. Sommige pensioenfondsen informeerden ook niet al hun deelnemers, bijvoorbeeld de deelnemers met wie de communicatie via papier verloopt. 

Onderzoek en rapport 

Wij ronden momenteel ons onderzoek af. In september publiceren wij onze bevindingen en aanbevelingen over - onder andere - communicatie bij versoepelde indexatie (op grond van de Indexatie-AMvB 2023 of het overbruggingsplan) in een rapport. 

Meer informatie

Overzicht Transitiebulletins