Nieuws 12/02/24

Informeer pensioengerechtigde minstens maand vóór aanpassing variabel pensioen

Bij een aantal pensioenuitvoerders kunnen pensioengerechtigden kiezen voor een pensioenuitkering die jaarlijks meebeweegt met onder andere rente- en beleggingsresultaten. De AFM vindt het van groot belang dat die deelnemers minstens een maand (liefst langer) vóór de nieuwe uitkering geïnformeerd worden over de aangepaste pensioenuitkering. Van de huidige pensioenuitvoerders die een variabele uitkering bieden, informeert het merendeel zijn deelnemers nog steeds te laat.

Bij een variabele pensioenuitkering wordt het persoonlijke pensioenkapitaal doorbelegd na pensionering van de deelnemer, iets wat in het nieuwe pensioenstelsel voor het merendeel van de pensioengerechtigden gaat gelden. De verwachting is dat dit doorbeleggen gemiddeld leidt tot een hogere pensioenuitkering.

14 pensioenuitvoerders – zowel pensioenfondsen als verzekeraars en premiepensioeninstellingen (ppi’s) – bieden die mogelijkheid momenteel aan deelnemers. Zij sturen pensioengerechtigden ieder jaar informatie met daarin het oude pensioenbedrag en het bedrag dat ze het komend jaar (maandelijks) ontvangen. Die informatie is onderdeel van het jaarlijkse UPO, maar wordt vaak ook door middel van een separate brief verstrekt.

Vaak slechts één tot twee weken

Bij 13 pensioenuitvoerders hebben wij in 2023 onderzoek gedaan naar hun informatieverstrekking over de aanpassing van de uitkering. We constateerden dat 10 van de 13 pensioenuitvoerders hun pensioengerechtigden korter dan een maand voor, of zelfs na, de aanpassing van de pensioenuitkering daarover informeerden. Vaak zit er slechts 1 tot 2 weken tussen ontvangst van de informatie en het ingaan van de eerste nieuwe maanduitkering. Het is volgens de AFM van belang dat deelnemers jaarlijks tijdig op de hoogte worden gesteld van een stijging of daling van het pensioen, zodat ze hun uitgavenpatroon kunnen aanpassen of anticiperen op mogelijke wijzigingen van toeslagen.

Voortgang ten opzichte van eerder onderzoek

Wij hebben eerder – in 2020 – onderzoek gedaan naar de communicatie aan pensioengerechtigden over de jaarlijkse aanpassing van hun variabele pensioenuitkering. Ook toen bleek dat de meeste pensioenuitvoerders pensioengerechtigden te kort (minder dan één maand) voor de wijziging van hun maandelijkse uitkering informeerden over de nieuwe hoogte van de uitkering. We zien wel dat pensioenuitvoerders inmiddels allen voldoen aan de wettelijke eis om persoonlijk, in concrete bedragen te communiceren over de uitkering over het afgelopen jaar en de uitkering voor het komende jaar.

Vermijd dubbele aanpassing

Bovendien zagen wij dat 3 pensioenuitvoerders deelnemers weliswaar tijdig informeerden over de aanpassing, maar dat ze in de eerste nieuwe uitkering met terugwerkende kracht ook de (nog niet verwerkte) herrekening van de maand daarvoor verwerkten. Dat kan tot gevolg hebben dat pensioengerechtigden eenmalig te maken krijgen met een potentieel veel grotere – en daarmee impactvolle – aanpassing van de uitkering. Wij vinden dit een onwenselijke situatie en roepen pensioenuitvoerders op hun systemen zodanig in te richten dat deelnemers niet met dubbele schokken geconfronteerd worden.

Neem kennis van aanbevelingen

Alle onderzochte pensioenuitvoerders ontvangen een individuele terugkoppeling. Wij verwachten dat alle pensioenuitvoerders die op dit moment variabele uitkeringen uitvoeren de eisen en aanbevelingen uit dit rapport ter harte nemen en waar nodig verbeteringen in hun communicatie doorvoeren. Van de pensioenuitvoerders die variabele pensioenuitkeringen gaan aanbieden in het nieuwe pensioenstelsel, vragen wij kennis te nemen van de aanbevelingen in dit rapport en hiermee waar mogelijk rekening te houden bij de inrichting van hun processen voor deelnemerscommunicatie. Dit geldt ongeacht de inzet van de solidariteitsreserve.