Sectorbeeld pensioenen helpt bij maken van keuzes over nieuwe regelingen 

In het Sectorbeeld Pensioenen 2023 beschrijven wij de staat van de pensioensector en de belangrijkste kenmerken, trends en ontwikkelingen. Daarnaast introduceren wij dit jaar een individueel terugkoppelingsrapport voor pensioenuitvoerders die de data-uitvraag hebben ingevuld. Dit rapport biedt in één oogopslag inzicht in verschillende variabelen uit het sectorbeeld pensioenen. Op deze manier kunnen zij inzien hoe hun data zich verhouden tot die van de sector als geheel.

Deelnemers hebben beperkte ervaring met premieovereenkomsten

In het nieuwe pensioenstelsel zullen deelnemers pensioen opbouwen via een premieovereenkomst. Uit het derde Sectorbeeld Pensioenen blijkt dat 1 op de 5 deelnemers eind 2021 pensioen opbouwt via een premieovereenkomst. De overige deelnemers bouwen nu nog pensioen op via een uitkeringsovereenkomst.

Van de mensen die nu al een pensioenuitkering ontvangen, volgt slechts 5% uit een premieovereenkomst. De overgang van uitkeringsovereenkomsten naar premieovereenkomsten zal daarom voor veel deelnemers én pensioenuitvoerders nieuw zijn. Het is belangrijk dat deelnemers goed worden meegenomen in wat de transitie naar een premieregeling voor hen betekent.

Meerderheid deelnemers premieovereenkomsten kiest voor vaste uitkering

Voor de meerderheid van de deelnemers zal de uitkering in het nieuwe pensioenstelsel variabel zijn. Zo zullen deelnemers in een solidaire premieregeling geen keuze hebben en standaard een variabele uitkering ontvangen. Uit het derde Sectorbeeld Pensioenen blijkt dat momenteel meer dan 90% van de deelnemers met een premieovereenkomst voor een vaste uitkering kiest. De vaste uitkering is meestal ook de default en we zien dat maar zeer weinig deelnemers afwijken van deze default voorsorteerkeuze.

Dit is ook terug te zien in het aantal lopende uitkeringen uit premieovereenkomsten. Minder dan 4% van deze uitkeringen is variabel.

Kenmerken van de premieregeling zijn bepalend voor de pensioenopbouw van de deelnemer

Met het oog op de aanstaande stelselwijziging, waarin pensioenregelingen premieovereenkomsten zijn, is het van belang om aandacht te hebben voor de hoogte van de pensioenopbouw van deelnemers met een basisregeling. Uit het derde Sectorbeeld Pensioenen blijkt dat kenmerken van de regeling zoals niet-staffelvolgende premie of verhoogde franchise kan leiden tot een beperkte premie-inleg en daarmee tot een lagere pensioenopbouw van deelnemers. Het risico bestaat dat deelnemers met een lage pensioenopbouw in de veronderstelling kunnen zijn dat het pensioen via hun werkgever goed is geregeld, terwijl de opbouw mogelijk beperkt is.

Deelnemers maken beperkt gebruik van keuzes binnen de regelingen

Het keuzegedrag van deelnemers verschilt per type keuze en tussen pensioenuitvoerders. Over het algemeen geldt dat deelnemers beperkt gebruik maken van de keuzes die zij hebben binnen hun pensioenregeling en dat zij beperkt afwijken van de default. Het is de vraag of deelnemers geen behoefte hebben aan de keuzemogelijkheden die hen geboden worden, of dat er andere redenen zijn. Mogelijk spelen drempels in de keuzeomgeving een rol. Of misschien is het maken van één of meerdere van deze keuzes voor deelnemers complex.

Het is belangrijk dat deelnemers begeleid worden bij het maken van deze keuzes en dat zij in staat worden gesteld om een keuze te maken die past bij hun voorkeuren, financiële doelstelling of wensen.

Monitoring van trends tijdens transitie

Het Sectorbeeld Pensioenen 2023 (pdf, 4 MB) is opgesteld op basis van informatie die wij bij 180 Nederlandse pensioenfondsen, pensioenverzekeraars en PPI’s hebben opgevraagd over het jaar 2021. Het gepubliceerde sectorbeeld over 2021 geeft informatie op sectorniveau. Het is een algemeen beeld en is niet op individuele ondernemingen terug te voeren. Om trends in de sector én tijdens pensioentransitie te kunnen volgen herhalen wij in de komende jaren dit onderzoek. De inzichten uit het sectorbeeld maken het mogelijk om ons werk als toezichthouder risicogestuurd en efficiënt uit te voeren. Wij delen de informatie jaarlijks met de sector, zodat zij ook kennis kan nemen van de sectorbrede inzichten. Ook delen wij periodiek inzichten uit dit sectorbeeld via het AFM Transitiebulletin.

In de publicatie hebben wij met infographics de pensioensector in één oogopslag (pdf, 1.4 MB) geschetst. De twee eerdere edities van het sectorbeeld zijn op onze website terug te vinden. 

Door op de afbeelding te klikken vergroot deze zich.

 

Meer informatie

Pensioensector in 2021 in één oogopslag (pdf, 5 MB)
Sectorbeeld Pensioenen 2023 (pdf, 4 MB)